HARMONOGRAM MOJEJ WYCIECZKI Dzień 1.
Przylot do Longyearbyen - nieformalnej "stolicy" Spitsbergenu. Przejazd do portu. Zakwaterowanie na statku Professor Mołczanow. Zwiedzanie miasta. Obiad powitalny. Początek rejsu. Pierwsze z cyklu spotkań poświęconych przyrodzie Spitsbergenu. Dzień 2. Fugelhuken - pierwsza piesza wycieczka przez arktyczną tundrę, wizyta w zabytkowym domku traperskim oraz na cmentarzu angielskich wielorybników. Ny Ålesund - niewielka norweska osada. To właśnie tu, swoją wyprawę na biegun północny rozpoczynał Amundsen. To z Ny Ålesund startowała na sterowcu Italia, tragiczna w skutkach wyprawa Nobilego. Dalej na północy kuli ziemskiej nie istnieje już żadna miejscowość na stałe zamieszkana przez człowieka. Najdalej na północ wysunięta poczta i sklep są specjalnie otwierane na życzenie turystów. W pobliżu Ny Ålesund znajdują się dwa rezerwaty, chroniące kolonie lęgowe kilkunastu arktycznych gatunków ptaków. Dzień 3. Smeerenberg - w języku holenderskim Tłuste Miasto. Znajdują się tam szczątki holenderskiej osady wielorybniczej z XVII. wieku. Szczególnie dobrze zachowane zostały piece, w których przez ponad dwieście lat wytapiany był tłuszcz z upolowanych wielorybów. To właśnie w Smeerenbergu, holenderscy wielorybnicy, po raz pierwszy przezimowali na Spitsbergenie. Danskoya - następna z zabytkowych osad wielorybniczych oraz baza, z której Andree i Wellmann rozpoczynali balonowe wyprawy na biegun północny. Fuglesangen Island - jedna z większych kolonii lęgowych traczyków (Alle alle). Dzień 4. Mushamna - wycieczka przez tundrę. Andoyane - duża kolonia lęgowa kilku arktycznych gatunków ptaków. Lodowiec Monaco - rejs wzdłuż blisko czterokilometrowej szerokości czoła tego lodowca. Dzień 5.
Cały dzień przeznaczony jest na rejs poprzez strefę paku lodowego. Professor Mołczanow popłynie tak daleko na północ, jak daleko pozwoli mu dotrzeć pokrywa lodowa. W historii swoich antarktycznych rejsów Professor Mołczanow, najdalej dopłynął 25. czerwca 1999. Osiągnął wtedy 80 0 50' 40'' szerokości geograficznej północnej, tym samym, o kilka minut poprawiając swój dotychczasowy, północny rekord położenia. Dzień 6. Biskayerhuken - wycieczka brzegiem morza. Hamiltonbukta - wycieczka na Zodiakach pod czoło lodowca oraz wzdłuż potężnej kolonii morskich ptaków na kilkukilometrowym odcinku klifowego wybrzeża. Ytre Norskoya - wycieczka przez tundrę, zwiedzanie ruin holenderskiej stacji wielorybniczej z XVII. wieku. Dzień 7. Blomstrand - spacer po tundrze. Camp Zoe - najdłuższa z pieszych wycieczek przez arktyczną tundrę. "Spisbergen w Pigułce" - na małym obszarze równoczenie: wyjątkowo piękna tundra, śniegi, lodowiec, moreny, wysokie góry, skały, fiordy i wybrzeże klifowe. Nadzwyczaj efektowny krajobraz. Dzień 8. Alkornet - spacer po tundrze. Sassenfjord - ostatnia wycieczka przez tundrę. Ostatnie z cyklu spotkań dedykowanych przyrodzie Spitsbergenu. Uroczysty obiad pożegnalny. Dzień 9.
Ostatni posiłek na statku. Koniec rejsu. Zejście na ląd w Longyearbyen. Ostatnia okazja na zwiedzanie miasteczka. Przejazd na lotnisko. Odlot z Longyearbyen.
PODSTAWOWE INFORMACJE O SPITSBERGENIE Spitsbergen - to potoczna, i w Polsce najlepiej znana nazwa archipelagu wysp, położonych na dalekiej północy kuli ziemskiej. Natomiast, oficjalną, norweską nazwą tego samego archipelagu jest Svalbard. Zgodnie z obowiązującą w Norwegii nomenklaturą, Spitsbergen to jedynie największa z ponad tysiąca wysp. W niniejszym opracowaniu obie nazwy będą używane zamiennie.
Pierwszy raz o Spitsbergenie wspomina w roku 1596, holenderski żeglarz W. Barents. On też nadaje używaną do dzisiaj nazwę (Spitsbergen - Ostre Góry). Na początku XVII. wieku, na Spitsbergenie pojawiają się łowcy fok i wielorybów. Później, gdy wieloryby i foki zostały niemal doszczętnie wytępione, na wyspy archipelagu przybywają traperzy, polujący na białe niedźwiedzie i lisy polarne. W wieku XIX., na Spitsbergenie pojawiają się pierwsi naukowcy i przemysłowcy
Formalnie, Svalbard znajduje się obecnie na terytorium Norwegii. Jednak, zgodnie z porozumieniem zawartym 9. lutego 1920 roku w Paryżu, wszystkie państwa, które ratyfikowały układ, mają prawo do eksploatacji bogactw naturalych Spitsbergenu oraz swobodę działań naukowych, eksploracyjnych i turystycznych. Z możliwości tej skorzystała Rosja, która utrzymuje na Svalbardzie dwie kopalnie węgla. Nieoficjalnie jednak wiadomo, iż są one nierentowne. Na Spitsbergenie pracują też dwie stałe (czyli czynne przez cały) rok stacje polarne - norweska oraz polska (nad zatoką Hornsund). Populacja Spitsbergenu, to obecnie około 5,000 osób, mieszkających w pięciu osadach. Największą z miejscowości jest Longyearbyen, uznawane za nieoficjalną "stolicę" Svalbardu.
Łączna powierzchnia wszystkich wysp archipelagu wynosi 63,000 km2, jest zatem niemal równa powierzchni Irlandii. Dwie trzecie Spitsbergenu pokrywają lodowce. Dominujący wpływ na warunki naturalne wschodniej części archipelagu, ma bardzo zimny prądu morski płynący od strony Syberii. W efekcie, właśnie wschodnia część Spisbergenu ma najniższą średnią temperaturę roczną, a szeroka strefa paku lodowego często uniemożliwia dostęp do wschodnich brzegów nawet w środku lata. Spektakularnym przeciwieństwem jest zachodnia część Svalbardu, ogrzewana przez ciepły Prąd Zatokowy (Golfsztrom) i dostępna dla statków przez całe arktyczne lato. Właśnie dzięki wpływowi Prądu Zatokowego, klimat Spitsbergenu jest łagodniejszy, od teoretycznego klimatu obszaru położonego na tak dalekiej północy. Średnia roczna temperatura Longyearbyen wynosi - 4.8 0C. Średnia temperatura lata w Longyearbyen to 6.0 0C, a zimy - 14.0 0C. Najniższa temperatura zanotowana dotychczas na Spisbergenie wynosi - 49.5 0C, a najwyższa 22 0C.
W trakcie lata polarnego, a szczególnie w czerwcu i lipcu, słońce pozostaje wysoko nad horyzontem przez całą dobę. Intensywność oświetlenia jest wtedy bardziej uzależniona od ilości chmur, niż od pory doby, a różnice temperatur pomiędzy dniem, a nocą są nieznaczne. W Longyearbyen dzień polarny trwa od połowy kwietnia, do końca sierpnia, a noc polarna od 28. października, do 14. lutego.
Większość wiatrów na Spitsbergenie wieje z północy oraz zachodu, a gwałtowne burze często pojawiają się nagle i niespodziewanie. Gleba jest stale zamarznięta do głębokości 500. m. Latem, cienka, powierzchniowa warstwa ziemi rozmarza. Woda jednak nie wsiąka w zamarzniętą głębiej glebę, co powoduje, iż tundra na Spistbergenie jest wyjątkowo podmokła. Suma rocznych opadów waha się od 400 mm w zachodniej części archipelagu, do 1200 mm na wschodzie.
Dzięki wpływowi ciepłego Prądu Zatokowego flora Svalbardu jest wyjątkowo bogata. Obok typowych dla tundry licznych gatunków mchów i porostów, na Spitsbergenie występują także grzyby, 7 gatunków paproci oraz 164 gatunki roślin naczyniowych. Najwyższe z roślin - trawy - rzadko przekraczają 10 cm wysokości, a trzy gatunki "drzew" rosnących na Svalbardzie (karłowate wierzby i brzoza), płożą się po ziemi, nie osiągając nawet 5. cm. Archipelag jest zamieszkiwany przez kilka gatunków ssaków. Spośród nich jednak, jedynie lis polarny i renifer spędzają zimę na lądzie. Pozostałe - foki, morsy, czy niedźwiedzie polarne - zimą przemieszczają się na południe. W wodach wokół Spisbergenu występuje kilka gatunków wielorybów. Wprawdzie różnorodność awifauny Svalbardu nie jest tak duża, jak w cieplejszych rejonach kuli ziemskiej, jednak szczególną atrakcję stanowią tam ogromne kolonie lęgowe kilku gatunków ptaków morskich. Najpospolitsze gatunki ptaków na Spitsbergenie to: traczyk, śnieguła i biegus morski. Jedyny gatunek zimujący na wyspach archipelagu to pardwa.
Longyearbyen od bieguna północnego dzieli 1300 km, poczas gdy odległość do najbliższej miejscowości na kontynencie europejskim - Tromso - wynosi 1000 km, a do stolicy Norwegii - Oslo - 2100 km.
